Huyện Na Rì dưới thời trần là vùng đất nằm ở châu Cảm Hóa, đến thời thuộc Minh là huyện Cảm Hóa, phủ Thái Nguyên. Tên gọi và địa giới huyện Cảm Hóa dưới thời Lê và Nguyễn không có gì thay đổi, bao gồm các huyện: Na Rì, Ngân Sơn và một phần nhỏ phía Bắc huyện Bạch Thông – tỉnh Bắc Kạn ngày nay. Vì vậy bạn hãy cùng Thời Tiết Số cập nhật dự báo thời tiết huyện Na Rì để có sự chuẩn bị cho những dự định sắp tới của bản thân.
Vị trí địa lý Huyện Na Rì
Huyện Na Rì nằm ở phía đông nam của tỉnh Bắc Kạn và giữa các tỉnh lân cận như Thái Nguyên, Lạng Sơn và Cao Bằng. Địa hình đa dạng, từ đồng bằng ven sông đến các khu vực núi cao, tạo ra cảnh quan phong phú và hấp dẫn. Huyện Na Rì là huyện miền núi vùng cao, nằm ở phía Đông Bắc tỉnh Bắc Kạn, có tổng diện tích tự nhiên là 85.299,76 ha, chiếm 17,54% diện tích tự nhiên tỉnh Bắc Kạn, gồm 16 xã và 01 thị trấn với 222 thôn, bản; nằm trong toạ độ địa lý từ khoảng 210 55’ đến 220 30’ vĩ độ Bắc, 1050 58’ đến 106018’ kinh độ Đông.
- Phía Bắc giáp huyện Ngân Sơn.
- Phía Nam giáp huyện Chợ Mới và tỉnh Thái Nguyên.
- Phía Đông giáp huyện Bình Gia và Tràng Định (tỉnh Lạng Sơn).
- Phía Tây giáp huyện Bạch Thông.
Thị trấn Yến Lạc là trung tâm kinh tế – chính trị – văn hóa của huyện, cách thành phố Bắc Kạn 72 km và thành phố Thái Nguyên 130 km theo Quốc lộ 3B và Quốc lộ 3. Đời sống kinh tế của nhân dân còn nhiều khó khăn, trình độ dân trí thấp, cơ sở hạ tầng như đường giao thông, trường học, điện lưới quốc gia, trạm y tế xã mặc dù đã được Nhà nước quan tâm đầu tư xong vẫn còn nhiều khó khăn.
Na Rì có địa hình phức tạp, chủ yếu là đồi núi với nhiều núi đá vôi, thung lũng hẹp, độ dốc lớn, thuộc cánh cung Ngân Sơn. Độ cao trung bình toàn huyện là 500m, cao nhất là núi Phyia Ngoằm (xã Cư Lễ) với độ cao 1.193m, thấp nhất ở xã Kim Lư với độ cao 250m so với mực nước biển. Nhìn tổng thể, địa hình của huyện có hướng thấp dần từ Tây Nam sang Đông Bắc, được chia thành 2 dạng địa hình sau:
Địa hình vùng núi đá Huyện Na Rì
Các dãy núi đá trải dài trên hầu hết các địa bàn trong huyện là các xã Kim Hỷ, Ân Tình, Lạng San, Lam Sơn, Hảo Nghĩa, Cư Lễ với độ dốc trên 200. Tại nhiều nơi núi đá còn có độ dốc tới 600 với độ cao thay đổi từ 300m – 500m. Khối núi đá vôi Kim Hỷ được đánh giá là loại địa hình caxtơ trẻ với những đỉnh đá tai mèo, vách đứng, vực sâu, nhiều sông suối chảy ngầm, vô cùng nguy hiểm.
Phân bố ở hầu hết các xã trong huyện, gồm các dãy núi kéo dài liên tiếp nhau có độ cao thay đổi từ 300m – 700m. Địa hình vùng này rất phức tạp, hầu hết các dãy núi được hình thành trên các khối đá mắc ma, biến chất, trầm tích, có đỉnh nhọn, độ dốc lớn. Xen kẽ giữa các dãy núi chạy dọc theo các sông suối lớn có các thung lũng nhỏ hẹp dạng lòng máng hầu hết đã được khai thác để trồng lúa màu.
Ở vùng này thực vật phát triển rất đa dạng và phong phú, những nơi còn rừng đất đai còn tốt, tầng đất dày. Một số nơi do việc khai thác không hợp lý, độ che phủ thực vật giảm, đất đai bị xói mòn, rửa trôi, hàm lượng các chất dinh dưỡng suy giảm nhiều.
Địa hình của huyện Na Rì đã ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hình thành đất, cụ thể là các quá trình rửa trôi và tích luỹ. Quá trình rửa trôi diễn ra mạnh vào mùa mưa ở vùng núi đá chia cắt, dốc nhiều, ở vùng đồi núi thấp có những thung lũng tương đối bằng phẳng, thích nghi với các loại cây lương thực và cây ngắn ngày vùng nhiệt đới.
Thời tiết Huyện Na Rì
Huyện Na Rì nằm hoàn toàn trong vành đai nhiệt đới khu vực gió mùa Đông Nam Á. Vậy nên thời tiết Bắc Kạn có sự phân hóa theo mùa rõ rệt. Trong đó mùa mưa nóng ẩm bắt đầu từ tháng 5 – 10 chiếm 70 – 80% lượng mưa cả năm. Mùa khô từ tháng 11 – tháng 4 năm sau lượng mưa chiếm 20 – 25% tổng lượng mưa trong năm. Bắc Kạn có lượng mưa thấp hơn so với những tỉnh Đông Bắc do bị che chắn từ cánh cung Ngân Sơn phía Đông Bắc và sông Gâm phía Tây Nam.
Nhiệt độ trung bình hàng năm 20 – 22 độ C, thời tiết thấp nhất -0,1 độ C ở Huyện Na Rì, -0,6 độ C ở Ba Bể và -2 độ C ở Ngân Sơn. Từ đó gây ra tình trạng băng giá ảnh hưởng lớn đến cây trồng cũng như vật nuôi. Độ ẩm trung bình trên toàn Huyện Na Rì là 84%. Do nằm giữa hai hệ thống núi cánh cung miền Đông Bắc nên Huyện Na Rì chịu ảnh hưởng của khí hậu lục địa Châu Á. Thời tiết lạnh về mùa đông và có núi sâu che chắn nên ít bị ảnh hưởng mưa bão về mùa hạ.
Mùa hè ẩm và mùa đông khá lạnh, đặc biệt là ở các khu vực núi. Thời tiết Bắc Kạn mang đến trải nghiệm khác nhau cho du khách tùy thuộc vào thời điểm ghé thăm, từ cảnh hoàng hôn nơi đồng bằng đến tuyết phủ trắng xóa trên đỉnh núi.
Cộng đồng và Văn hóa Huyện Na Rì
Huyện Na Rì có một số tài nguyên du lịch thiên nhiên rất kỳ vĩ, hứa hẹn đem lại nhiều sự hấp dẫn cho du khách như Khu bảo tồn thiên nhiên Kim Hỷ, động Nàng Tiên huyền bí và thác Nà Đăng cùng với thảm thực vật da dạng. Bên cạnh đó, khi kinh tế phát triển, nhu cầu cần phát triển văn hóa chưa tương xứng, vì vậy, việc phục hồi và xây dựng lễ hội Lồng Tồng được xem là bước khởi đầu cho chặng đường phát triển văn hóa mới ở huyện Na Rì.
Cư dân chủ yếu là những dân tộc thiểu số như Dao, H’Mông, và Tày, mang đến sự đa dạng về văn hóa và truyền thống. Lối sống và nghệ thuật truyền thống như múa Xòe, chèo thuyền, và nghệ thuật làm đồ thủ công là những đặc điểm nổi bật.
Du lịch Huyện Na Rì
Khu du lịch Sinh Thái Quốc Gia Na Hang là điểm đến nổi tiếng với hệ sinh thái động vật và thực vật phong phú, cùng với các điểm ngắm cảnh như thác Ba Đôi và thác Nàng Hai. Các đồng bằng lúa và rừng nguyên sinh tạo nên không gian hấp dẫn cho những chuyến thám hiểm và trải nghiệm tự nhiên.
Cùng với đó là nhiều di tích lịch sử lâu đời gắn với sự phát triển của Bắc Kạn. Dưới đây là một số địa điểm du lịch nổi tiếng du khách có thể tham quan trải nghiệm như sau:
- Vườn quốc gia Ba Bể: Được công nhận là Vườn di sản ASEAN vào 2004 với hệ sinh thái độc đáo khi sở hữu nhiều loài động – thực vật quý hiếm có tên trong danh Sách đỏ.
- Hồ Ba Bể: Đây là danh lam thắng cảnh bất cứ du khách nào cũng muốn khám phá. Hồ tự nhiên này lớn nhất ở Việt Nam và được ưu ái gọi với cái tên là Vịnh Hạ Long trên cạn.
- Thác Đầu Đẳng: Là địa điểm check in kỳ thú du khách không nên bỏ qua trong hành trình khám phá. Con thác hùng vĩ đổ từ trên cao xuống qua những thềm đá tạo nên âm thanh rì rầm vui tai.
Lễ hội và Sự kiện Huyện Na Rì
Là huyện có nhiều dân tộc sinh sống như Tày, Nùng, Dao, Kinh, Mông,… (trong đó đông nhất là dân tộc Tày và dân tộc Nùng). Trong suốt chiều dài lịch sử, Na Rì luôn là vùng đất có truyền thống văn hoá, truyền thống yêu nước và cách mạng. Các lễ hội văn hóa truyền thống phi vật thể vẫn được tổ chức thường xuyên như: Hội chợ tình truyền thống Xuân Dương (ngày 25/3 âm lịch), lễ hội Lồng Tồng xã Lam Sơn (ngày 07/01 âm lịch),…
Nhân dân các dân tộc có tinh thần đoàn kết yêu quê hương, có đức tính cần cù, chăm chỉ, vượt qua khó khăn gian khổ, sự khắc nghiệt của thiên nhiên để từng bước đi lên. Đó là những nhân tố cơ bản và sức mạnh tinh thần để hướng tới sự phát triển kinh tế – xã hội, trong xu hướng hội nhập; là thuận lợi để Đảng bộ và chính quyền các cấp lãnh đạo nhân dân vững bước tiến lên trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá xây dựng huyện Na Rì giàu, đẹp, văn minh.
- Lễ hội Mùa mới là dịp để cộng đồng gặp gỡ, thể hiện nghệ thuật truyền thống và thực hiện các nghi lễ tâm linh.
- Lễ hội Đền Đô là dịp kỷ niệm các anh hùng dân tộc và là lễ hội truyền thống quan trọng.
- Lễ hội Cây Nêu được tổ chức mỗi năm vào đầu xuân, là nơi thể hiện lòng biết ơn và cầu may mắn cho năm mới.
