Trung Quốc chĩa thẳng mũi dùi vào Alibaba, sóng gió mới chỉ bắt đầu?

Trung Quốc vừa chính thức khởi động cuộc điều tra về các hoạt động độc quyền tại Alibaba Group Holding Ltd. đồng thời yêu cầu lãnh đạo Ant Group Co. đến một cuộc họp cấp cao về các quy định tài chính.

Cơ quan giám sát chống độc quyền hàng đầu của Trung Quốc cho biết họ đang điều tra Alibaba nhưng từ chối nêu chi tiết. Các cơ quan quản lý, bao gồm ngân hàng trung ương và cơ quan giám sát các hoạt động ngân hàng cũng sẽ triệu tập riêng lãnh đạo của Ant Group, một công ty khác của tỷ phú Jack Ma, đến một cuộc họp nhằm thúc đẩy các quy định ngày càng nghiêm ngặt về tài chính, đe dọa sự phát triển của công ty fintech lớn nhất thế giới.

Trên mạng xã hội, Ant khẳng định họ sẽ nghiên cứu và tuân thủ tất cả các yêu cầu.

Từng được ca ngợi là động lực thúc đẩy sự thịnh vượng kinh tế và là biểu tượng cho sức mạnh của đất nước Trung Quốc, Alibaba và các đối thủ như Tencent Holdings Ltd. đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ cơ quan quản lý sau khi thu hút hàng trăm triệu người dùng và tạo ra ảnh hưởng đến hầu hết các khía cạnh trong cuộc sống hàng ngày ở Trung Quốc.

Ngay sau khi thông tin này được công bố, cổ phiếu Alibaba tại Hồng Kông đã giảm tới 7,7% xuống mức đáy 5 tháng. Các doanh nghiệp Internet khác của Trung Quốc cũng chịu ảnh hưởng. Thậm chí, cổ phiếu SoftBank Group, cổ đông lớn nhất của Aliabab, cũng chịu tác động nặng nề.

Hiện tại, các nhà đầu tư đang bị chia rẽ về mức độ mà Bắc Kinh sẽ xử lý Alibaba, tập đoàn hàng đầu khu vực. Trong khi đó, nhiều doanh nghiệp khác, chẳng hạn như Tencent, cũng đang chuẩn bị để đối mặt với một loạt các quy định chống độc quyền mới sắp được nhà chức trách Trung Quốc ban hành.

Giới chức Trung Quốc nói rất ít về kế hoạch họ chuẩn bị nhằm vào các doanh nghiệp Internet của mình. Tuy nhiên, các điều khoản trong dự thảo công bố tháng 11 được mô tả là có phạm vi “rộng bất thường” nhằm kiềm chế các doanh nhân công nghệ như Jack Ma, những người được hưởng lợi nhiều trong suốt một thời gian dài không bị quản lý.

Dong Ximiao, một chuyên gia về tài chính trên Internet, nói rằng những gì đang diễn ra rõ ràng là những nỗ lực liên tiếp nhằm kiềm chế Jack Ma, một trong những biểu tượng cho các thực thể quá lớn để sụp đổ ở Trung Quốc. Theo Ximiao, Trung Quốc dường như muốn các doanh nghiệp nhỏ hơn, chi phối ít hơn nhưng lại tuân thủ nhiều hơn.

Hiện tại, Jack Ma đã không xuất hiện trước công chúng kể từ phiên IPO thất bại của Ant. Thậm chí, một nguồn tin không nêu tên còn cho rằng Jack Ma được khuyên không rời khỏi Trung Quốc. Đại diện Alibaba chưa chính thức lên tiếng về những thông tin này.

Hệ sinh thái Internet của Trung Quốc từ lâu đã được bảo vệ khỏi sự cạnh tranh của những gã khổng lồ như Google và Facebook. Sự bảo hộ này đã làm nổi lên 2 cái tên lớn là Alibaba và Tencent. Thông qua một mạng lưới đầu tư như mê cung, hai công ty này phủ gần như toàn bộ các lĩnh vực khởi nghiệp ở Trung Quốc, từ Trí tuệ nhân tạo tới Fintect.

Sự bảo trợ của Trung Quốc cũng tạo ra một thế hệ khổng lồ mới như Meituan hay Didi Chuxing – Uber của Trung Quốc. Cái tên lớn nhất thành công bên ngoài Trung Quốc là ByteDance Ltd. với ứng dụng TikTok đang làm mưa làm gió ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Tuy nhiên, các quy định chống độc quyền có thể làm đảo lộn nhiện thứ. Kịch bản nhẹ nhàng nhất mà người ta có thể nghĩ tới là các khoản phạt. Nặng hơn, nhiều nhà lãnh đạo sẽ phải ra đi.