Đấu thầu là gì?
Đây là quá trình mà chủ đầu tư lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của mình. Trong đó, bên mua sẽ tổ chức buổi thầu để bên bán (các nhà thầu) cạnh tranh với nhau.
Mục đích của bên mua là có được sản phẩm thỏa mãn các yêu cầu của mình dựa trên mặt kĩ thuật, chất lượng và giá cả hợp lý. Mục đích của nhà thầu là giành được quyền cung cấp sản phẩm với mức giá có thể đảm bảo các chi phí đã bỏ ra và có mức lợi nhuận cao nhất.
Bản chất của quá trình này đó chính là sự cạnh tranh một cách lành mạnh để cả hai bên có những quyền lợi tốt nhất.
Đặc điểm của đấu thầu
Thứ nhất, đây là giai đoạn đầu tiên của hợp đồng, nó gắn với quan hệ mua bán hàng hóa. Trong nền kinh tế hình thức cạnh tranh này không diễn ra như một hoạt động độc lập, nó chỉ xuất hiện khi con người có nhu cầu về sản phẩm với giá cả và chất lượng tốt nhất. Sau quá trình buổi thầu hoàn thiện, người trúng thầu sẽ cùng với người tổ chức buổi thầu đàm phán để đi đến kí kết hợp đồng.
Thứ hai, chủ thể tham gia quan hệ buổi thầu này là hàng hóa và dịch vụ. Tuy nhiên, đây là hoạt động không qua trung gian, bên mua và bán tương tác trực tiếp với nhau không qua bên môi giới thứ ba. Quan hệ đấu thầu luôn được xác lập giữa một bên mời thầu và nhiều bên dự thầu.
Thứ ba, giá của gói thầu sẽ được đưa ra bởi bên mời thầu theo khả năng tài chính của họ. Bên dự thầu đưa ra giá cao hơn khả năng tài chính của bên mời thầu thì dù dự án có tốt đến mấy cũng khó để giành gói thầu. Bên dự thầu nào đáp ứng được các yêu cầu của bên mời thầu mà có giá thấp hơn và đảm bảo chất lượng thì sẽ có nhiều cơ hội chiến thắng hơn.
Thứ tư, hình thức pháp lý của quan hệ buổi thầu đó là hồ sơ mời thầu và hồ sơ dự thầu. Hồ sơ mời thầu là văn bản mang tính pháp lý do bên mời thầu lập còn hồ sơ dự thầu sẽ thể hiện năng lực và mức độ đáp ứng của bên dự thầu.
Các nguyên tắc đấu thầu
Nguyên tắc hiệu quả: Dự án mang ra buổi thầu cần phải đảm bảo hiệu quả về tài chính cũng như tiến độ thực hiện. Chi phí thực hiện buổi thầu không được quá cao, thời gian không được kéo dài để tránh ảnh hưởng xấu đến hiệu quả dự án.
Nguyên tắc cạnh tranh: Khi thực hiện buổi thầu cần phải tạo điều kiện cho các nhà cung cấp có thể cạnh tranh với nhau trên một phạm vi rộng nhất có thể. Khi quy mô cạnh tranh ở mức lớn, bên mua sẽ có thể chọn lựa những nhà thầu tốt nhất cho mình với chi phí tối giản nhất.
Nguyên tắc công bằng: Tất cả các nhà thầu phải được đối xử như nhau. Họ sẽ được cung cấp những thông tin về dự án như nhau và cạnh tranh một cách công bằng và bình đẳng nhất.
Nguyên tắc về mặt pháp lý: Các bên tham gia trong buổi thầu phải tuân thủ nghiêm theo những quy định của pháp luật về nội dung, trình tự buổi thầu, cũng như những cam kết được ghi nhận trong hợp đồng. Các bên sẽ có những quyền lợi và nghĩa vụ được pháp luật bảo vệ.
Có nên tham gia đấu thầu hay không?
Đây là một hình thức kinh doanh văn minh trong nền kinh tế thị trường phát triển. Các buổi thầu ở Việt Nam còn có nhiều tiêu cực do chưa đủ minh bạch và công bằng. Điều này là do những bất cập của lịch sử để lại và chúng ta cần thời gian để thay đổi.
Theo kế hoạch của chính phủ thì năm 2020 Việt Nam chỉ còn 103 doanh nghiệp 100% vốn nhà nước và trong tương lai môi trường kinh doanh ở Việt Nam sẽ ngày càng hoàn thiện và phát triển. Nhờ triển khai buổi thầu trực tuyến và các quy định về buổi thầu ngày càng chặt chẽ, nhất là việc minh bạch thông tin.
Khối doanh nghiệp tư nhân ở nước ta cũng ngày càng phát triển mạnh mẽ, do đó hình thức kinh doanh buổi thầu của khối này sẽ ngày càng phát triển. Đây là xu thế tất yếu của nền kinh tế thị trường, bởi vậy để chứng tỏ sự chuyên ngh
iệp của công ty mình thì các nhà quản trị không thể bỏ qua các buổi thầu.
Tóm lại trong thời buổi nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp cần tự hoàn thiện các mặt quản lý và nâng cao năng lực của đội ngũ nhân viên trong khi tham gia đấu thầu và đồng thời thực hiện các gói thầu đã thắng một cách chính xác nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế giúp giá bỏ thầu thấp nhất nhưng vẫn thu được lợi nhuận cao.
